Seth Irunsewe Kale

Tso Wikipedia

Seth Irunsewe Kale MBE, OON, CFR (Masa 6, 1904 – Adeɛmekpɔxe 19, 1994) nye Nigeria Anglikan bisiɔp si subɔ abe CMS Gbeŋutise Suku, Lagos ƒe Tatɔ tso ƒe 1944 va ɖo ƒe 1950 eye wònye Lagos Bisiɔp tso ƒe 1963 va ɖo ƒe 1974.

Wokɔe bisiɔp le Andrew Kɔkɔe ƒe Ŋkeke dzi (Adeɛmekpɔxe 1963), to Cecil Patterson, Ɣetoɖoƒe Afrika ƒe Bisiɔpgã gbɔ. Exɔ bubu si nye Afrikatɔ gbãtɔ si ɖe gbeƒã le St Paul ƒe Sɔlemexɔ xɔŋkɔ si le London me.

Agbenɔnɔ le ɖevime[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Wodzi Kale be enye ƒome si me ame adre le la ƒe viŋutsu tsitsitɔ le Masa 6, 1904 dzi le Ipata, Mobalufon, le Odogbolu Nutomedziɖuɖu me le Ogun Nutome. Wogblɔ be edzilawo Pa Jacob & Mama Victoria Kale ye nye Kristotɔ gbãtɔ siwo trɔ dzime le kɔƒea me. Esi wodzii la, wona Yorubagbe me ŋkɔ Irunsewe si gɔmee nye “mí” (esia) “se” (edzɔna); “irun” (naneke kura o). Le Masa 25, 1904 dzi la, exɔ nyɔnyrɔ kple ŋkɔ Seth.

Nusᴐsrɔ̃[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Edze eƒe sukudede gɔme le Christ Church Gɔmedzesuku, Porogun Ijebu-Ode le ƒe 1912 me eye emegbe wòde Ijebu Ode Gbeŋutise Suku. Le ƒe 1931 me kple kpekpeɖeŋu tso Ijebu Ode Gbeŋutise Suku ƒe tatɔ ɣemaɣi, Rev. I.O Ransome-Kuti gbɔ la, Kale va zu ame gbãtɔ si xɔ Mojola Agbebi ƒe ɖaseɖigbalẽ xɔŋkɔa eye woxɔe ɖe Fourah Bay College, Sierra Leone afisi wòxɔ Bachelor ƒe ɖaseɖigbalẽ blibo le ƒe Aɖaŋudɔwo. Le ema megbe la, eyi edzi wɔ ƒe ɖeka bubu si kplɔe ɖo xɔ Mawunyaŋutinunya ƒe Diploma le ƒe 1935. Le ƒe si kplɔe ɖo me la, woxɔe ɖe dɔ me abe nufiala ene le CMS Gbeŋutise Suku, Lagos. Le ƒe 1939 me la, exɔ Sukudede ƒe ɖaseɖigbalẽ le London Yunivɛsiti.

Dᴐwᴐna[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Kale trɔ gbɔ tso London eye woɖoe enumake CMS Gbeŋutisesuku Lagos, ƒe tatɔ teƒenɔla, ƒe etɔ̃ koe wòxɔ hafi wòva zu Nigeriatɔ gbãtɔ si woɖo sukua ƒe tatɔ le ƒe alafa blaevelia me. Le ƒe 1921 me la, Enye Dukɔa ƒe Nufialawo ƒe Habɔbɔ ɖolawo dometɔ ɖeka, siwo dometɔ aɖewoe nye Sukudzikpɔla ƒe kpeɖeŋutɔ, Jonathan Lucas kple Rev. I.O Ransome-Kuti.[4] Egakpɔtɔ nye sukutatɔ le CMS Gbeŋutise Suku, Lagos esime wòzu saɖaganunɔla le Kristo ƒe Sɔlemeha, Lagos le ƒe 1942 me, woɖoe nunɔla le eƒe saɖaganunɔla ƒe ƒezã dzi le ƒe 1943. Eva zu Nigeriatɔ gbãtɔ si nye sukutatɔ le ɣeyiɣi didi sia me ɖo St. Andrew ƒe Nufialawo ƒe Hehenasuku, Oyo, le ƒe 1951 me.[5] Wogblɔ be ena se kple ɖoɖo gbugbɔ ɖo kɔledzi la me le ƒe geɖe ƒe nazãbubu, vovototodedeameme, kple hadome vovototodedeameme, si ɖe fu na kɔledzi la megbe . Le ƒe 1963 me, le Sɔlemeha ƒe Nunɔlawo ƒe Takpekpe si wowɔ le Toronto me la, woti Bubutɔ Kale be manye Lagos ƒe Bisiɔp eye woɖoe kɔkɔe le November 30, 1963 dzi.

Ame ŋutɔ ƒe agbenɔnɔ[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Kale xɔ ƒe blaeve vɔ atɔ̃ esime wòɖe Juliana Oladunni Odukoya, si nye Oluwa Idele si tso Ijebu-Ode ƒe tɔgbuiyɔvi. Wowɔ ɖeka kple srɔ̃tɔawo le srɔ̃ɖeɖe kɔkɔe me le January 6, 1930 dzi le St. Savior’s Church, Italupe, Ijebu-Ode

Nusiwo ŋu woke ɖo[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]