George Washington

Tso Wikipedia

George Washington (February 22, 1732 – December 14, 1799) nye United States ƒe dukplɔla gbãtɔ tso ƒe 1789 va ɖo ƒe 1797. Hafi wòazu dukplɔla la, enye Anyigbagã dzi Asrafowo ƒe amegã le Amerikatɔwo ƒe Tɔtrɔ Kpata ƒe aʋawɔɣi, eye wònye wo dometɔ ɖeka United States ƒe Fofo Gɔmeɖoanyilawo.

Eƒe agbemeŋkeke gbãtɔwo[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Washington dada ŋkɔe nye Mary Washington eye fofoa ŋkɔe nye Augustine Washington. Agble aɖe si me kluviwo le nɔ wo si le Virginia.

Do ŋgɔ na Tɔtrɔ Kpata ƒe Aʋa la[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Washington va zu agbledela abe fofoa ene. Woyɔ eƒe agblea be Mount Vernon. Ewɔ dɔ hã abe anyigbadzidzela ene, eye wòdzidzea anyigba. Washington di ɣesiaɣi be yeanye asrafo eye wònɔ vevie dom nu le Virginia ƒe asrafoha si nɔ anyi le dutanyigbawo dzi la me. Wodɔe zi geɖe ɖe "Ohio Tɔsisi ƒe fɔklɔwo", si woyɔna fifia be Pittsburgh. Eƒe dɔe nye be wòaɖe Fransetɔ siwo nɔ agbagba dzem be yewoaxɔ Ohio Tɔsisi ƒe Bali la ɖa.

Edo kpo nu eye wowu eƒe ame geɖewo. Aʋa la ʋu Franseawo kple Indiatɔwo ƒe Aʋa la nu, si na Britain ge ɖe Ƒe Adre ƒe Aʋa la me. Le ƒe 1758 me la, wotiam be manye Virginia sewɔtakpekpe me tɔ.

Le ƒe 1759 me la, Washington ɖe ahosi aɖe si ŋkɔe nye Martha Custis. Srɔ̃ɖeɖea medzi vi aɖeke o.

Eƒe agbenɔnɔ le Aʋa la megbe[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Esi Tɔtrɔ Kpata ƒe aʋawɔwɔa wu enu la, wobu Washington be enye dukɔa ƒe kalẽtɔ. Wotsɔ dziɖuɖu ƒe ɖoƒe aɖe si woabu be enye ŋutasẽdziɖuɖu ɖe nuto siwo dzi woɖu dzi hafi la nɛ, gake le afɔɖeɖe wɔnuku aɖe me la, Washington gbe, do le asrafodɔa me, eye wòtrɔ yi Mount Vernon. Edi be dziɖuɖu sesẽ nanɔ dukɔ siwo dzi woɖu la si gake medi be yeanye dziɖuɖu ma ƒe tatɔ o, eye medi hã be ŋutasẽla aɖe nakpɔ dukɔ siwo dzi woɖu la dzi o.

Washington nye ŋutsu siwo gblɔ be dukɔa hiã dukplɔse yeye la dometɔ ɖeka. Dukplɔse ƒe Takpekpea kpe ta le ƒe 1787 me, eye Washington ye nye zimenɔla. Amedɔdɔawo ŋlɔ United States ƒe Dukplɔsea, eye dukɔwo katã da asi ɖe edzi heva ge ɖe dziɖuɖu yeyea me.

Eƒe agbenɔnɔ abe dukplɔla ene[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Le ƒe 1789 me la, woti Washington be wòanye dukplɔla hoʋiʋli aɖeke manɔmee, si wɔe be wòzu United States ƒe Dukplɔla gbãtɔ. Togbɔ be Washington menye dunyaheha aɖeke me tɔ o hã la, elɔ̃ ɖe Federalist Party ƒe ɖoɖo aɖewo dzi, abe alesi wòle be asrafoha si le tsitrenu kple dukɔa ƒe gadzraɖoƒe nanɔ dukɔa me ene. Wogatiae ake be wòanye zimenɔɣi evelia. Le eƒe zimenɔɣi evelia megbe la, Washington tso nya me be yemagaʋli ho ake o, togbɔ be amewo ƒe nu lé dzi nɛ gakpɔtɔ le dzidzim ɖe edzi hã. Eƒe nyametsotso, be yeadzudzɔ zimenɔɣi 2, ɖo kpɔɖeŋu si dzi dukplɔla ɖesiaɖe zɔ ɖo vaseɖe esime Franklin D. Roosevelt nava le ƒe 1940 me.

Le Washington ƒe gbedonamenyawo me le ƒe 1796 me la, exlɔ̃ nu dukɔa be woagama ɖe dunyahehawo me o eye be woagaƒo wo ɖokui ɖe aʋawɔwɔ siwo le United States godo me o. Amerikatɔ akpa gãtɔ da asi ɖe Washington ƒe dutanyawo gbɔ kpɔkpɔ ƒe ɖoɖo si me womede nu nyaa me o la dzi ƒe alafa ɖeka kple edzivɔ. Woŋe aɖaba ƒu eƒe aɖaŋuɖoɖo be woaƒo asa na dunyahehawo dzi kura, elabena dunyahehawo nɔ dɔ dzi xoxo. Woŋe aɖaba ƒu eƒe aɖaŋuɖoɖo be woaƒo asa na dunyahehawo dzi kura, elabena dunyahehawo nɔ dɔ dzi xoxo.

Agbe le dukplɔla ƒe ɖoƒe megbe[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Washington trɔ yi aƒe le Mount Vernon (Virginia) esi eƒe zimenɔɣi evelia wu enu le ƒe 1797. Eku le ƒe eve megbe, le December 14, 1799 dzi, le Mount Vernon, esime wòxɔ ƒe 67, le epiglottitis, si nye ŋɔti me dɔléle ta.

Eƒe kesinɔnuwo[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

Tso eƒe srɔ̃ɖeɖe me la, agbledenyigba gã aɖe nɔ George Washington si, afisi wòdea atama, lu, kple amagbewo le. Kluvi siwo wu 100 hã nɔ Washington si, eye woɖe asi le wo ŋu le eƒe ku megbe. Ga geɖe menɔ esi le ga me o eye ele be wòado ga esime wònye dukplɔla. Le eƒe ku me la, Washington ƒe nunɔamesiwo ƒe home wu dɔlar 500,000.[1]

Nyatakakatsoƒewo[trɔ asi le eŋu | trɔ asi le etsoƒe ŋu]

  1. Richard Shenkman; Kurt Reiger (1980). One Night Stands with American History. New York: Morrow. p. 39. ISBN 978-0-688-03573-0.